Ceramika była wytwarzana przez człowieka już wiele tysięcy lat temu. Współczesne płytki ceramiczne i porcelana używana na naszych stołach miały swoich protoplastów w starszej epoce kamienia, a przez kolejne wieki technika ceramiczna ulegała doskonaleniu, natomiast zdobienia zmieniały się wraz z kolejnymi trendami. Sprawdź, jak historia ceramiki kształtowała się na przestrzeni dziejów i którym kulturom zawdzięczamy dzisiejsze płytki podłogowe.
Historia ceramiki – od paleolitu do czasów nowożytnych
Pojęcie ceramiki jest bardzo szerokie, a jej historia długa i pasjonująca. Tworzenie ceramicznych wyrobów uważa się dzisiaj za pierwszą sztukę funkcjonalną zaraz po malowaniu ciał, a najstarsze ceramiczne naczynia są datowane na 13 000 lat p.n.e., czyli na epokę paleolitu, kiedy to nasi przodkowie wytwarzali pierwsze prymitywne garnki i miski.
Oficjalnie za wynalazców ceramiki uznaje się jednak Chińczyków, którzy opanowali sztukę produkcji wyrobów z gliny jeszcze zanim zajęli się uprawą roli. Na pewnym etapie dziejów ceramika pojawiła się też w innych częściach świata i do dziś nie wiadomo, czy dotarła tam z Chin, czy inne cywilizacje wpadły na pomysł jej wyrobu niezależnie.
Jeśli wierzyć tej pierwszej wersji, sztuka garncarska rozprzestrzeniła się na kontynentalną Azję Wschodnią między 18 000 a 12 000 r. p.n.e., a następnie sukcesywnie wędrowała do Persji, Japonii, Afryki i na Bliski Wschód, aż ok. roku 5500 p.n.e. dotarła do obu Ameryk. Stamtąd ten rewolucyjny wynalazek trafił w rejon basenu Morza Śródziemnego, na Bałkany oraz w inne części Europy. W 7. tysiącleciu p.n.e. ceramika przywędrowała z Iraku i Syrii do Grecji, a w Polsce pojawiła się ok. 7500 lat temu.
W Europie pierwsze piece garncarskie funkcjonowały już ok. roku 6000 p.n.e. Na początku były opalane drewnem, a później wykładane kamieniem, co pozwalało na osiąganie wyższych temperatur i uzyskiwanie trwalszych naczyń, a później też płytek i terakotowych rzeźb.
Pierwsze płytki ceramicznepojawiły się w kulturze starożytnej Mezopotamii i Egiptu. W kraju nad Nilem popularnością cieszył się przede wszystkim egipski fajans, który po wypaleniu miał szklisty połysk kojarzony z nieśmiertelnością. W średniowieczu ceramika wyglądała natomiast bardzo skromnie, a prawdziwą rewolucję w jej wytwarzaniu można było zaobserwować dopiero na początku XVIII wieku, a dokładnie w 1708 roku, kiedy to niemiecki wynalazca Johann Friedrich Böttgerow odkrył recepturę wytwarzania twardej porcelany i tchnął w ceramikę nowe życie.
Dawne motywy i wzory, czyli co kiedyś było trendy?
Mimo iż moda zmieniała się na przestrzeni wieków, pewne wzory pozostały nieśmiertelne. Co ciekawe dziś, tak samo jak tysiące lat wstecz, popularnością cieszą się przede wszystkim motywy geometryczne i roślinne.
Ceramika bliskowschodnia od samego początku cechowała się bogatymi zdobieniami, a tamtejsze wyroby z gliny malowano czerwonymi barwnikami i ozdabiano wzorami linii. Mistrzami dekorowania amfor, waz i innych naczyń z gliny byli przede wszystkim starożytni Grecy. Helleńscy garncarze przyozdabiali naczynia głównie misternymi geometrycznymi wzorami i morskimi motywami. Później na glinianych wyrobach zaczęto umieszczać też czerwone i czarne postacie, pozostające do dziś symbolem greckiej sztuki tamtych czasów.
Większym zróżnicowaniem kolorystycznym wyróżniała się ceramika wytwarzana w Syrii, gdzie szczególnie upodobano sobie wzory zwierzęce i geometryczne. Jeszcze inaczej do zdobień podchodzono w Mezopotamii – tam gliniane naczynia były starannie polerowane i bardzo oszczędnie zdobione.
Wygląd europejskiej ceramiki był też determinowany wpływami azjatyckimi. W Chinach na naczyniach malowano nie tylko pejzaże i smoki, ale też kwiaty cenione szczególnie przez arystokrację i szlachtę. Kwiatowe zdobnictwo jest do dziś charakterystyczne dla angielskiej ceramiki.
Jak wykorzystać tradycyjne wzory w nowoczesnych aranżacjach?
Dawne motywy i zdobienia ceramiki można z powodzeniem wykorzystać również we współczesnych wnętrzach. Oto kilka inspiracji wprost od marki Cerrad.
- W pomieszczeniach urządzonych w klimacie śródziemnomorskim wspaniale będą wyglądały płytki podłogowe lub ścienne inspirowane ceramiką popularną na wyspie Santorini, czyli w kolorach bieli, beżu i niebieskiego, np. Brazilian Quartzite Blue.
- W stylistyce glamour doskonale sprawdzą się płytki ścienne w angielskim stylu – z delikatnymi wzorkami i w subtelnych pastelowych odcieniach albo marmurowe jak model Ovation Light Grey.
- Miłośnicy orientalnych aranżacji mogą postawić na płytki na ścianę lub podłogę inspirowane indyjskimi motywami z powtarzającymi się wzorami imitującymi kolorowe mandale albo mozaikowe płytki na podłogę np. Tacoma white.
A czy w Waszych domach korzystacie z motywów odwołujących się do historii i odległych krain geograficznych?